RE-DIRECTING: EAST. Conversations # 8:
Abir Boukhari, Syria
Izolacja, oddech śmierci

17 lipca 2013, godz. 18.00, Budynek Laboratorium CSW
Spotkanie w języku angielskim
 

RE-DIRECTING: EAST Conversation # 8: Abir Boukhari from CSW TV.

Abir Boukhari: Izolacja, oddech śmierci

Jeśli jakiś ekspert chciałby przedstawić ogólny i aktualny obraz sytuacji sceny artystycznej w Syrii, musiałby najpierw zdobyć trochę wiedzy na temat okoliczności związanych z najnowszą historią tego kraju: okresu izolacji lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, czasu marzenia o swobodnym oddechu (okresu zmian i reform), a wreszcie powstania syryjskiego wywołanego żądaniami reform i swobód, które przerodziło się w konflikt o to, kto rządzi krajem.

Od początku lat osiemdziesiątych, aż do późnych lat dziewięćdziesiątych, scena artystyczna w Syrii była odizolowana od wydarzeń międzynarodowych z powodu panujących warunków polityczno-ekonomicznych. Ta izolacja odbiła się na rozwoju sztuki w Syrii na wiele sposobów: poprzez brak procesu tworzenia kultury (edukacja – wytwarzania – rozpowszechnianie), czysto akademicki charakter zajęć prowadzonych na wydziale sztuk pięknych, bez wykorzystania jakichkolwiek nowych technologii i przy praktycznym odrzuceniu sztuki współczesnej jako takiej, praktyczny zanik edukacji w obszarach związanych ze sztuką (studia techniczne, media, sztuka współczesna), brak przestrzeni artystycznej i źródeł materiałów wykorzystywanych przez artystów (zasoby biblioteczne dotyczące sztuki, książki, płyty CD i DVD), negatywny obraz sztuki w mediach oraz prosty fakt braku krytyków, kuratorów, profesjonalnych dyrektorów placówek, niezależnych i niekomercyjnych przestrzeni.

Wraz z końcem lat dziewięćdziesiątych i początkiem nowego tysiąclecia, w kraju pojawił się duch optymizmu, a głosy mówiące o reformach, zmianie systemu, zwiększeniu kontaktu ze światem i umożliwienia większej wolności ekspresji znów zaczęły być słyszalne. Trzeba też również dodać, że Internet umożliwił stworzenie platformy komunikacji i kontaktu z resztą świata.

Według mnie był to czas złapania oddechu, początek dyskusji, okres pracy i rozwoju sceny artystycznej w Syrii. Syryjski biznesmen mieszkający za granicą postanowił otworzyć galerię, promującą malarstwo syryjskie na świecie, po czym inni inwestorzy, kolekcjonerzy i galerzyści otworzyli własne galerie w Damaszku. Jednak te miejsca nie przyczyniły się do powstania lokalnego rynku sztuki, skupiając się na nabywcach z innych krajów (zwłaszcza z rejonu Zatoki Perskiej).
Odbyło się kilka międzynarodowych warsztatów zorganizowanych przez europejskie instytucje i organizacje, a do kraju przyjeżdżało wielu niezależnych twórców i ludzi sztuki, którzy podejmowali współpracę z miejscowymi artystami, współorganizując wydarzenia i projekty. Internet pomagał pozostać w kontakcie ze światem.

W tym okresie zmian, na scenie artystycznej nie istniała żadna przestrzeń, która traktowałaby priorytetowo sztukę współczesną, pomagając młodym artystom uczyć się i poznawać nowe media. Żadna z wyjątkiem AllArtNow – inicjatywy zapoczątkowanej w 2005 r. w reakcji na ograniczenia nałożone na artystów i proces tworzenia sztuki w Syrii.

Inicjatywa AllArtNow jest uważana za pierwszą i jedyną niezależną wspólną przestrzeń dla sztuk wizualnych, multimediów i sztuki współczesnej w Syrii. Od początku jej celem jest tworzenie szans dla początkujących artystów syryjskich i rozwój działań związanych ze sztuką współczesną w kraju.

AllArtNow dało artystom w Syrii możliwość:

• zdobycia ustrukturyzowanej lub nieformalnej edukacji, zwłaszcza w dziedzinie sztuki i nowych mediów,
• tworzenia nowych prac,
• rozpowszechniania ich i prezentacji twórczości artystów syryjskich za granicą, a także
• nawiązania wymiany z artystami z innych krajów dzięki udziałowi w rezydencjach, projektach, warsztatach itp.

W ciągu ostatnich kilku lat, osoby związane z AllStartNow zaproszono do udziału w wielu międzynarodowych wydarzeniach. Grupie udało się też zorganizować pierwszy festiwal sztuki współczesnej w Damaszku oraz nieformalną szkołę dla miejscowych artystów, w której mogli oni poznawać i tworzyć sztukę współczesną oraz uczestniczyć w programie rezydencji i wymian artystycznych.

Wybuch powstania miał olbrzymi wpływ na scenę artystyczną w Syrii. Niemal wszystkie formy aktywności zostały zawieszone lub zamarły, niemal wszystkie galerie zostały zamknięte przez właścicieli lub przeniosły się poza granice kraju. Międzynarodowe organizacje i instytucje wstrzymały swoją pomoc dla wszelkich działań w Syrii, zaś wielu artystów wstrzymało prace albo z obawy przed aresztowaniem przez władze, albo ze strachu przed oskarżeniami o wspieranie rządu. Wreszcie, wielu z nich opuściło kraj z powodu toczących się walk.
Z uwagi na zamęt i walki i ze względów logistycznych kontynuujemy naszą pracę twórczą dla AllArtNow, korzystając z innych dostępnych przestrzeni. W czerwcu 2012 r. grupa AllArtNow udostępniła swoją przestrzeń kilku rodzinom uchodźców, wstrzymując zarazem wszystkie działania, ponieważ miejscowi biznesmeni nie mogli już dłużej nas utrzymywać.
Dziś myślimy o podjęciu naszych działań na nowo tym razem w przestrzeni wirtualnej, co dałoby artystom w Syrii możliwość powrotu do pracy, ekspresji, komunikacji ze światem, a także otrzymania nadziei na przetrwanie.


Abir Boukhari - dyrektorka, kuratorka i współzałożycielka istniejącej od 2005 r. w Syrii organizacji AllArtNow. Dzięki AllArtNow udało jej się stworzyć platformę dla sztuki współczesnej w Syrii, nawiązać współpracę i zorganizować wymianę artystyczną z osobami i instytucjami z całego świata, a także wspomóc początkujących artystów, umożliwiając im naukę oraz tworzenie i rozpowszechnianie swoich prac. Organizacja ta stała się ważnym ośrodkiem sztuki współczesnej, stymulującym twórczość artystyczną. Boukhari była dyrektorką artystyczną festiwalu sztuki współczesnej Living Spaces i nieformalnej szkoły sztuki współczesnej "Studio" w Syrii. Jest też współzałożycielką dwóch innych przestrzeni artystycznych (Maktab, Creative Zone i domu rezydencji twórczych Boukhari). Pracuje jako niezależna kuratorka w ramach wielu projektów, takich jak Arab Short Festival w Kairze, czy festiwal Les Instants w Marsylii. Więcej informacji na jej temat znajduje się na stronie www.allartnow.com